Kersverse eersteklassers
Gaan we dan nu leren lezen?
Het is eind zomer, de allereerste schooldag. De kersverse eersteklassers zijn net in de grote zaal over het bruggetje gegaan en lopen nu achter hun nieuwe juffies de trap af naar de klas. “Gaan we dan nu leren lezen?” hoor ik een jongetje achter me tegen zijn vriendje zeggen. “Nee,” antwoordt deze, “vandaag nog niet, maar morgen…morgen leren we lezen!”
We willen sommen maken
De dag erna beginnen we met het opzeggen van onze spreuk, die de kinderen op het lijf geschreven lijkt; ‘…opdat ik gretig leren en ijverig werken kan.’ Gretig, dat zijn ze. Het kan sommigen niet snel genoeg gaan. Iedere nieuwe letter wordt ijverig nageschreven in de lucht, op het bord, op papier en zelfs met de tenen! “Juffie, wanneer leren we de volgende letter?” Groot is de teleurstelling wanneer blijkt dat dit niet metéén is. Natuurlijk schilderen, vertellen, tekenen, en bewegen we veel tussendoor. Ook spelen we veel spelletjes met elkaar, want deze nieuwe klas vol kinderen willen we met liefde begeleiden om een echte groep te worden. Maar zo aan het einde van de week merk ik wat weerstand. “Nee, juffie! Toch niet wéér een spelletje? Wanneer gaan we nou sommen maken?”
Schommels zijn favoriet
Maar na een paar weken neemt de drang tot zo-snel-mogelijk-alles-leren wat af. Op een zonnige herfstochtend tref ik een jongen in de pauze bij het kleuterhek aan, waar hij verlangend naar de bedrijvigheid aan de andere kant kijkt. “Wat jammer dat de eerste klas niet meer met de karren mag,” verzucht hij.
Gelukkig hebben we op het grote plein toch ook wel veel leuke dingen, om het gemis wat te verzachten. De schommels en het klimrek zijn de favorieten onder de kinderen van de eerste klas. Vooral de meisjes laten graag zien hoe ze ‘zonder handen ondersteboven’ kunnen hangen.
Het mooiste is het spontane spel
Maar het mooist is het spontane spel dat verzonnen wordt. Zo heeft op een dag het plein plaats gemaakt voor de jungle. Een familie cheeta’s speelt daarin de hoofdrol en beleeft allerlei avonturen. De familie wordt ook steeds groter, tot op een dag juffie naar buiten komt om de eerste klas op te halen, en in plaats daarvan achttien cheeta’s aantreft!
‘Trainertje’ is een geliefd spel onder de jongens. Er is een trainer die het voordoet en de anderen doen het na. Meestal komt het neer op ver en hard rennen. Maar wanneer de trainer op een gegeven moment ingehaald wordt is de lol er een beetje af. Dat was niet de bedoeling!
De kinderen veranderen in bosdieren
Begin november. Onze periode heemkunde start iedere dag met een parcours in de klas. De kinderen veranderen in bosdieren en klauteren over tafels, stoelen en banken. Wanneer ik tussen alle dieren geluiden de uil ontdek, bedenken we dat de nachtdieren ook wel een keer over het parcours mogen klimmen. Gordijnen dicht, licht uit en daar gaan ze. Maar pas op, wanneer het licht aangaat vallen nachtdieren natuurlijk in slaap! Ik vind een stel diertjes in slaap op mijn bureau. Dikke pret natuurlijk, want kinderen mogen dat natuurlijk niet. Dieren wel.
Vrij spelen
Aan het einde van de dag is er vaak ruimte voor vrij spelen. Dan gaan de bouwers en architecten aan de slag met de blokken en de kapla en ontstaan er bouwwerken die zelfs boven het schoolbord uitkomen. Ook wordt er een rivier gebouwd. Met een brug, maar de blokken zijn net te kort om het water te overspannen. Wat nu? Maar ook daar worden oplossingen voor bedacht! Zonder dat de hulp van een volwassene nodig is experimenteren ze net zo lang tot het juiste gewicht gevonden is om een blok half over de rivier te laten hangen. Dat doen ze ook aan de andere kant en tadaa…klaar is de brug!
Anderen ontwerpen vliegtuigjes van papier en testen deze op de testbaan. Waarom vliegt jouw vliegtuigje de hoek om en de mijne niet? Waarom komt die van jou verder dan de mijne? Met welk papier kun je trouwens de beste vliegtuigjes maken?
Regenboogtraining
Spel is een uitermate goede manier om je sociale vaardigheden te oefenen. In de klas doen we dit met begeleid spel vanuit de Regenboogtraining. Maar het spontane, fantasievolle spel op het schoolplein biedt tal van mogelijkheden om te oefenen. Hoe speel je dit spel eigenlijk? Wat mag wel en wat niet? Wat doe je als iemand iets doet wat je niet leuk vindt? En als je buiten het spel staat, hoe zorg je dan dat je mee mag doen? Vraag je; “mag ik meedoen?” Of roep je; “Ik doe mee!” En durf je dat wel? Kun je over die drempel heenstappen of heb je daar een klein beetje hulp en aanmoediging voor nodig?
Egels laten snurken
Spel zorgt er ook voor dat je op een creatieve manier oplossingen leert vinden. Er is meer dan verbeelding alleen nodig wanneer je voor het huis in de struiken niet genoeg stenen tot je beschikking hebt. Ga je op zoek naar meer materiaal? Of lukt het ook om anders te stapelen?
Om te spelen is er is eigenlijk niet veel nodig: er moet tijd en ruimte vrijgemaakt worden om te spelen. En de materialen om te spelen dienen op velerlei wijze gebruikt te kunnen worden (een brandweerauto is alleen een brandweerauto, maar een blok kan huis/brug/brood/auto/hek zijn en nog veel meer!)
En als volwassene kunnen we af en toe maar het beste even een oogje dichtknijpen wanneer de plaats of het gekozen materiaal niet helemaal was wat wij in gedachten hadden. Bijvoorbeeld wanneer er twee egels op je bureau liggen te snurken. Dieren in winterslaap mag je nu eenmaal niet storen…
Suzanne de Waard, leerkracht klas 1 op de Leeuwenhartschool in Oud-Beijerland
De Leeuwenhartschool is een kleinschalige vrijeschool in Oud-Beijerland, gemeente Hoeksche Waard. Meer weten over onze school of ons bijzondere onderwijs? Kom gerust langs op een van onze inloopochtenden.