De transitie van de vierdeklasser
Hoe de vierdeklasser naar de wereld kijkt
In de vierde klas zijn de kinderen negen á tien jaar. Dat is geen gemakkelijke leeftijd. In de jaren daarvoor voelt het kind zich nog vanzelfsprekend opgenomen in zijn omgeving. In de vierde klas maakt het zich daarvan los en bekijkt de wereld met nieuwe ogen. De wereld is niet zo goed en zo mooi als hij dacht. Het is veelal een teleurstelling. Ook de leerkracht ontkomt niet aan een kritische blik. Hij weet wel veel, maar…. Meester heeft al twee dagen dezelfde broek aan, of na het handengeven in de ochtend hoor je achter je ineens een gegiechel en gefluister, want meester heeft neushaar! Er klinkt veel protest en commentaar.
Het nieuwe beleven van ‘ik’
De vierde klasser voelt zich teruggeworpen op zichzelf en hij kan daardoor soms onzeker en eenzaam zijn. Geen wonder dat hij soms kattig reageert of zomaar huilt. Graag meten ze zich met elkaar, de winnaar wordt bejubeld, de verliezer wordt uitgelachen. Even later zijn ze weer dikke vrienden.
Dit vermogen tot afstand nemen heeft een positieve kant. Vanuit een nieuw ik-beleven nemen ze de wereld waar, oriënteren ze zich en verwerven kennis.
De ochtendspreuk begint dan ook met: Ik zie rond in de wereld, waarin de zon haar licht zendt……..
Van fantasie naar realiteit
Met de verhalen uit de Edda, de Noordse mythologie, ondersteunen we het kind in dat proces. De Edda vertelt van de gouden wereld van de goden, immer strijdend met de reuzen. Voor de goden nadert de ondergang. Deze verhalen van de mensheidsgeschiedenis zijn de verbeelding van wat de kinderen nu innerlijk beleven: de ondergang van de fantasie als alles verklarende kracht. Het kind wil meer realist worden.
De heemkunde in de 4e klas kent een aardrijkskundig en een geschiedkundig aspect, uitgaande van verbondenheid met de eigen woonomgeving. Het is een eerste oriëntatie in ruimte en tijd. De kinderen tekenen plattegronden en kaarten met de kenmerken van het landschap: huizen, wegen, bossen en velden.
Matthias Burghoff, Leerkracht klas 4 op de Leeuwenhartschool in Oud-Beijerland
De Leeuwenhartschool is een kleinschalige vrijeschool in Oud-Beijerland, gemeente Hoeksche Waard. Meer weten over onze school of ons bijzondere onderwijs? Kom gerust langs op een van onze inloopochtenden.